“आटपाट नगरात एक सावकार राहत असे. त्याला दोन बायका होत्या. एक आवडती, एक नावडती. आवडतीचे नाव रूपवंती, नावडतीचे नाव गुणवंती. रूपवंतीला आपल्या रूपाचा गर्व होता. सावकार तिच्यावर प्रेम करी, तिला रेशमी कापडं आणून देई. गुणवंती दिसायला काळी-सावळी, माहेर गरिबीचं. दिवसभर घरकाम करी आणि रात्री आपल्या
खोपट्यात झोपी. एके दिवशी लाकडं गोळा करून आणत असता, तिला एक म्हातारी लंगडताना दिसली . तिने जवळ जाऊन विचारपूस केली. म्हातारीच्या पायातला काटा काढून चिंधी बांधली. म्हातारीनं आशीर्वाद दिला आणि म्हणाली, “४ कोसावर उजव्या बाजूस तळं आहे. त्यात ३ डुबक्या मार तुझी मनीची इच्छा पूर्ण होईल.” गुणवंती तळ्याजवळ गेली देवाचे स्मरण करून ३ डुबक्या मारल्या. बाहेर आली. तर अंगावर रेशमी लुगडे, हातात सोन्याची कांकण, गळ्यात सोनसळी हार. पाण्यात पहिले तर रूप गोरेपान. तडक घरी गेली. सावकाराला ओळख पटेना. मग ओळख पटवून दिली. सावकाराला गुणवंतीची ओळख पटली. आणि गुणवंती सावकारासंगे सुखाने नांदू लागली.”

चांगलं आहे ना… तळ्यात डुबक्या काय मारल्या, गुणवंती गोरी काय झाली आणि सावकाराची आवड बदलली. काळ्या रंगाचा इतका कसला तिरस्कार ? आणि गोऱ्या रंगाचं वर्चस्व किती normalize करून ठेवलंय ह्या अशा गोष्टींनी. काही दिवसांपूर्वी ऑफिसमध्ये Tea-time वेळी एका colleague ला विचारलं , “अगं चहा नाही आवडत तुला?”
तेव्हा हसत हसत ती म्हणाली, “लहानपणी मला सांगितलं होतं चहा प्यायलं की काळं होतो, मग तेव्हापासून मी चहा पीत नाही!”
लहानपणीच तिला तिच्या गोऱ्या रंगाबद्दल अभिमान ठसवण्याचा आला आणि काळ्या रंगाची भीती. आपली ही आठवण सांगताना ती हे देखील विसरली होती कि तिला हा प्रश्न विचारणारी मैत्रीण सावळी आहे.
कदाचित म्हणूनच आवडत नसेन मी ‘ह्याला’! माझ्या समोरच्या कॉफीच्या कपवरून नजर काढून मी ‘त्याच्या’कडे वळवली. “
तो”, माझ्या new hires च्या बॅचमधला माझ्यापेक्षा बराच उजळ रंगाचा बॅचमेट! हळू हळू चांगला मित्र झाला. आता अगदी ‘बेस्ट फ्रेंड’ चं लेबलही लागलंय. त्यापलीकडे काही नाही होणार. मला कुठं मिळणार आहे तसलं तळं!? कितीही इच्छा असली तरी स्वतःहून विचारायला मन धजावत नाही. त्याने नकार तिला तर माझं मन खूप खूप तुटेल. कसल्या विचारत इकडे-तिकडे बघतोय कोण जाणे? कसल्याश्या घाईत असल्यासारखा! तो म्हणाला म्हणून ह्या महागड्या कॉफीशॉप मध्येआलो. नाहीतर मला तर चहाच बरा वाटतो. आणि आता ह्याला कसली घाई झालीय?
“अरे ऐक… तुला कुठे जायचंय का? मला हि कॉफी जाणार नाही. आपण निघू शकतो.” मी टेबलावर ठकठक करत
म्हणाले.
“Ok! Ok!” त्याने स्वतःच्या तोंडावरून हात फिरवला आणि मोठा श्वास सोडला. बॅगमध्ये हात घातला आणि म्हणाला,
“हे बघ काय स्पष्ट सांग!
Will you be my girlfriend?” आणि फटकन एक गुलाबाचं फूल समोर केलं.
रडवेले डोळे पुसून,फूल घेऊन, हो म्हणून, कॉफी तशीच टाकून जेव्हा तिथून निघालो , तेव्हा त्याला विचारलं, “तुला
आवडती बायको आणि नावडती बायकोची गोष्ट माहितीय ?